Πονοκέφαλος τάσεως (κεφαλαλγία τύπου τάσεως, απλός πονοκέφαλος)

Γράφει ο: Δρ. Μιχάλης Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD

Ο πονοκέφαλος τάσεως (ακριβώς την ίδια έννοια έχουν οι όροι "κεφαλαλγία τύπου τάσεως" και "απλός πονοκέφαλος") είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος πονοκεφάλου.

Στον πονοκέφαλο τύπου τάσεως τις περισσότερες φορές πονάνε και οι δύο πλευρές του κεφαλιού. Ο πόνος συνήθως είναι πιο δυνατός στην περιοχή των κροτάφων ή του μετώπου (πάνω από τα μάτια), αλλά συχνά μπορεί να πονάει ακόμη και το πίσω μέρος του κεφαλιού ή ο αυχένας. Άνθρωποι που πάσχουν από τέτοιους πονοκεφάλους τους περιγράφουν "σαν να τους σφίγγει το κεφάλι μία πρέσα ή μία μέγγενη" ή "σαν να υπάρχει ένα βάρος πάνω στο κεφάλι τους", ενώ κάποιοι από αυτούς, όχι όμως όλοι, ανακουφίζονται με χαλαρό μασάζ στην περιοχή που πονάει (π.χ. στους κροτάφους) ή και με σφιχτό δέσιμο ενός μαντηλιού γύρω από το κεφάλι. Σε άλλες περιπτώσεις, ο πονοκέφαλος τάσεως μπορεί να εκφράζεται με άλλα συμπτώματα, όπως "θολούρα στο κεφάλι", "ζάλη", "αίσθημα σαν να είναι κάποιος σε βάρκα".

Στον πονοκέφαλο τάσεως δεν υπάρχει δυσανεξία στο φως και τους θορύβους, ούτε τάση για εμετό ή εμετός ή, αν υπάρχει κάποιο από αυτά τα συμπτώματα, είναι εξαιρετικά ήπιο. Αν αυτά τα συμπτώματα υπάρχουν και είναι έντονα, ο γιατρός θα πρέπει να σκεφτεί ότι ενδεχομένως να πρόκειται για ημικρανία, ακόμη και αν πονάνε ή «σφίγγουν» και οι δυο μεριές του κεφαλιού.

Όταν ένας πονοκέφαλος είναι πονοκέφαλος τύπου τάσεως, η δραστηριότητα του ατόμου συνήθως δεν αλλάζει. Έτσι, ο άνθρωπος που έχει πονοκέφαλο τύπου τάσεως συνήθως θα πάει κανονικά στην εργασία του ή θα συμμετάσχει κανονικά σε κοινωνικές εκδηλώσεις, αν και μπορεί να αυτό γίνεται με μία σχετική ενόχληση ή δυσκολία. Αντίθετα, η ημικρανία μπορεί να καθηλώσει κάποιον άνθρωπο στο κρεββάτι.

Ο πονοκέφαλος τάσεως παρατηρείται συχνά σε ανθρώπους έντονα ευαίσθητους, αγχώδεις ή ακόμη και μελαγχολικούς, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι που έχουν πονοκέφαλο τάσεως έχουν και άγχος ή μελαγχολία.

Πονοκέφαλος από άγχος

Καθώς ο πονοκέφαλος τάσεως συχνά πυροδοτείται από το άγχος, πολλοί άνθρωποι θεωρούν πως κάθε πονοκέφαλος που εμφανίζεται στα πλαίσια άγχους ή ψυχικής έντασης είναι πονοκέφαλος τάσεως. Αυτό όμως δεν είναι απόλυτα σωστό. Κάθε είδος κεφαλαλγίας μπορεί να επιβαρύνεται/ πυροδοτείται από άγχος, όπως πολύ συχνά συμβαίνει -για παράδειγμα- με τις κρίσεις ημικρανίας. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο ως ένας πονοκέφαλος σε άνθρωπο αγχώδη είναι πάντα καλοήθης και σχετίζεται με το άγχος. Έτσι, ισχύει ο κανόνας ότι σε κάθε νεοεμφανιζόμενο πονοκέφαλο, αλλά και σε κάθε πονοκέφαλο που αλλάζει σημαντικά τα χαρακτηριστικά του, πρέπει να γίνεται προσεκτική αξιολόγηση από νευρολόγο ώστε να τεθεί σωστά η διάγνωση και να αποκλειστούν υποκειμενες αιτίες.

Από την άλλη πλευρά, είναι γεγονός πως ο πονοκέφαλος τάσεως κατ' εξοχήν πυροδοτείται και επιβαρύνεται από το άγχος και πως σε περιόδους έντασης του άγχους, εμφανίζεται ή οξύνεται το πρόβλημα ενός πονοκεφάλου τάσεως. Η κατάσταση να περιπλέκεται από το γεγονός πως οι άνθρωποι που διανύουν περίοδο έντονου άγχους συχνά ανησυχούν ιδιαίτερα από την εμφάνιση ή επιδείνωση ενός πονοκεφάλου, φοβούμενοι πως μπορεί να κρύβει κάτι ανησυχητικό για επικίνδυνο. Έτσι, πέρα από το σύμπτωμα του πονοκεφάλου αυτού καθεαυτού, έχουν αντιμετωπίσουν και την επιβάρυνση του άγχους τους που προκαλείται από τον πονοκέφαλο.

Ο ρόλος του γιατρού στην εμφάνιση στην περίπτωση ενός ανθρώπου που διανύει περίοδο άγχους και ταυτόχρονα παρουσιάζει πονοκεφάλους είναι διττός. Πρώτον, πρέπει να διερευνήσει την αιτία του πονοκεφάλου, ώστε να αποκλειστούν τυχόν υποκείμενες αιτίες. Αυτό θα πρέπει να γίνει με σεβασμό στο πρόβλημα του ασθενή, ώστε να γίνουν όλες οι απαραίτητες εξετάσεις, αν και όταν χρειάζονται, χωρίς όμως να πυροδοτηθεί περαιτέρω το άγχος του ασθενούς από αχρείαστες και ανούσιες εξετάσεις. Να σημειωθεί ότι τις περισσότερες φορές ένας κλινικός νευρολόγος μπορεί βάση του ιστορικού και μόνον να αποκλείσει με πολύ μεγάλη σιγουριά ανησυχητικές υποκείμενες αιτίες, χωρίς απαραίτητα να χρειαστεί διενέργεια μίας μαγνητικής τομογραφίας ή άλλων εξετάσεων. Δεύτερον, όταν ο γιατρός έχει φτάσει στην διάγνωση, πρέπει να εξηγήσει αναλυτικά ποια είναι αυτή, να καθησυχάσει τυχόν ανησυχίες του ασθενούς αιτιολογώντας γιατί η διάγνωση είναι σίγουρη και γιατί δεν πρέπει να υπάρχει λόγος αμφιβολίας και βέβαια, να χορηγήσει την κατάλληλη ανακουφιστική θεραπεία, η οποία στην περίπτωση του πονοκεφάλου τάσεως που όπως είπαμε είναι η συχνότερη περίπτωση πονοκέφαλο που πυροδοτείται από το άγχος περιγράφεται σε συνέχεια αυτής της ενότητας.

Θεραπεία στον πονοκέφαλο τύπου τάσεως

Η θεραπεία στην κεφαλαλγία τύπου τάσεως περιλαμβάνει αναλγητικά φάρμακα για την αντιμετώπιση των κρίσεων και, ενδεχομένως, ειδική προφυλακτική αγωγή, η οποία μπορεί να γίνει - πέρα από φάρμακα- με συμπληρώματα διατροφής/φυτικά σκευάσματα, αλλά και με ιατρικές συσκευές.

Με δεδομένο ότι αρκετοί άνθρωποι έχουν πονοκέφαλο τύπου τάσεως ο οποίος είναι ήπιος σε ένταση, η λήψη παυσίπονων δεν είναι πάντα απαραίτητη. Ωστόσο, αν ο πόνος είναι αρκετά ενοχλητικός, ασφαλώς και πρέπει να ληφθεί κάποιο φάρμακο για να σταματήσει τον πονοκέφαλο. Πολλοί άνθρωποι με πονοκέφαλο τύπου τάσεως έχουν παρατηρήσει ότι τους βοηθούν και τα πιο απλά παυσίπονα, ακόμη και σε πολύ μικρή δόση. Άλλοι, προκειμένου να ανακουφιστούν, πρέπει να πάρουν κάποιο φάρμακο με πιο ισχυρή αναλγητική δράση, όπως για παράδειγμα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, όπως η ιβουπροφένη, φάρμακα που οι περισσότεροι άνθρωποι με πονοκέφαλο τάσεως βρίσκουν εξαιρετικά αποτελεσματικά.

Η στρατηγική στην θεραπεία του πονοκεφάλου τύπου τάσεως είναι απλή. Το σωστό είναι ο πόνος να αντιμετωπίζεται με την πιο απλή θεραπεία που το κάνει ικανοποιητικά, στην πιο μικρή δόση. Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να οδηγεί σε αλόγιστη χρήση φαρμάκων, καθώς πρέπει να υπάρχει όριο στην κατανάλωση τους. Ακόμη και το πιο απλό φάρμακο, αν λαμβάνεται πολλές φορές τον μήνα (ένα σύνηθες όριο στην κατανάλωση παυσιπόνων είναι τα 15 ημέρες με αναλγητικό τον μήνα, αλλά μπορεί το όριο να τεθεί και χαμηλότερα, ανάλογα με τη είδους του φαρμάκου), μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. Να σημειωθεί πως αν κάποιος λαμβάνει δύο είδη φαρμάκων, το όριο αφορά το σύνολο των ημερών που καταναλώνονται αναλγητικά και! Έτσι: 6 ημέρες με χάπια φαρμάκου τύπου Α τον μήνα και 6 ημέρες με χάπια φαρμάκου τύπου Β τον μήνα και 5 ημέρες με χάπια φαρμάκου Γ τον μήνα= 17 ημέρες με αναλγητικά χάπια, άρα το όριο έχει ξεπεραστεί). Σε τέτοια περίπτωση, ο γιατρός συνήθως θα συστήσει προφυλακτική θεραπεία.

Η προφυλακτική θεραπεία στον πονοκέφαλο τύπου τάσεως συνήθως συστήνεται σε ανθρώπους με συχνούς πονοκεφάλους που είτε τα παυσίπονα δεν μπορούν να τους αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά, είτε, αν μπορούν, η χρήση αναλγητικών φαρμάκων είναι μεγάλη, πάνω από το μηνιαίο όριο των 15 ημερών (ή και λιγότερων, ανάλογα και με το είδος), που προαναφέρθηκε.

Η λύση της θεραπείας με συγκεκριμένα συμπληρώματα διατροφής/φυτικά σκευάσματα κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος, καθώς πολλοί άνθρωποι την προτιμούν, λόγω απουσίας παρενεργειών. Παρομοίως, η χρήση ιατρικών συσκευών μπορεί να βοηθήσει σημαντικά, χωρίς τις ενδεχόμενες παρενέργειες που τα φάρμακα μπορεί να έχουν, αλλά και η γνωσιακή- συμπεριφορική ψυχοθεραπεία. Στο Ιατρείο Κεφαλαλγίας γίνεται χρήση και των τριών αυτών μεθόδων, στα πλαίσια της τεκμηριωμένης ιατρικής.

Όσον αφορά τη φαρμακευτική θεραπεία, δεν υπάρχουν ειδιδείτε κά φάρμακα που να χρησιμοποιούνται στην προφυλακτική θεραπεία των πονοκεφάλων τάσεως και μόνο εκεί. Όλα τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνται και για άλλους σκοπούς, για τα οποία βρέθηκε ότι είναι αποτελεσματικά και στον πονοκέφαλο τάσεως. Συχνότερα φάρμακα που χορηγούνται είναι τα αντικαταθλιπτικά κάτι που ξενίζει ορισμένους ανθρώπους, ειδικά αν δεν νιώθουν ότι έχουν παράλληλα με τον πονοκέφαλο συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης. Αν βέβαια συνυπάρχει πονοκέφαλος τάσεως με άγχος ή κατάθλιψη, τα αντικαταθλιπτικά είναι η ιδανική θεραπεία, αφού μπορούν να βελτιώσουν και τις δύο καταστάσεις. Έτσι, ειδικά αν δεν συνυπάρχει άγχος ή κατάθλιψη ο γιατρός θα πρέπει να να εξηγεί αναλυτικά γιατί δίνει τα φάρμακα αυτά, ότι δηλαδή τα συστήνει για τον πονοκέφαλο και όχι για άλλη αιτία. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα σε πολλές περιπτώσεις είναι πολύ αποτελεσματικά στον πονοκέφαλο τάσεως, ακόμη και σε δόσεις κατά πολύ μικρότερες από αυτές που δίδονται για θεραπεία άγχους ή μελαγχολίας. Η προφυλακτική θεραπεία στον πονοκέφαλο τάσεως διαρκεί συνήθως από έξι ως δώδεκα μήνες, σύμφωνα πάντα με τη γνώμη του γιατρούΚαθώς, όπως προαναφέρθηκε, συχνά στον πονοκέφαλο τάσεως υπάρχουν συμπτώματα όπως Ζάλη, “θολούρα” ή "βάρος" στο κεφάλι, δείτε τη σχετικ ενότητα του ιστοτόπου μας "Πονοκέφαλος, ζαλάδα & αστάθεια" αλλά και στο παρακάτω βίντεο του "Υγεία Πάνω απ' Όλα" μια συζήτηση πάνω σε αυτά τα συμπτώματα και τη ενδεχόμενη σχέση τους με τον ύπνο και την κακή ποιότητα ύπνου. 

Ιατρείο Κεφαλαλγίας

Λαζαράκη 8 Γλυφάδα 
Μεσογείων 402 Αγ.Παρασκευή

Τηλ. Κέντρο: 210 9681760
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Σκοπός του headaches.gr είναι η παροχή γνώσεων για τους πονοκεφάλους με τρόπο απλό και κατανοητό για όλους και όχι η παροχή εξειδικευμένων και δυσνόητων ιατρικών πληροφοριών.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.