Αιθουσαία ημικρανία και ημικρανική αιθουσοπάθεια

Ο όρος “αιθουσαία ημικρανία” και ο παρεμφερής όρος “ημικρανική αιθουσοπάθεια” ακούγονται τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο και δεν είναι λίγοι όσοι έχουν διαγνωστεί με τις παθήσεις αυτές. Ωστόσο, πολλές διαγνώσεις  “αιθουσαίας ημικρανίας” είναι λαθεμένες. Κατά την εμπειρία του γράφοντα, υπάρχουν τουλάχιστον 3 κατηγορίες περιπτώσεων που η διάγνωση αυτή έχει λαθεμένα τεθεί.

1. Σε ανθρώπους με ημικρανία, που τυχαία συνυπάρχει επεισόδιο ή επεισόδια ιλίγγου ή άλλης ξεκάθαρης δυσλειτουργίας του αιθουσαίου συστήματος

2. Σε ανθρώπους με ημικρανία που υπάρχουν συμπτώματα ζάλης (όχι ίλιγγος), είτε στα πλαίσια της ημικρανίας, είτε ως τυχαία συνύπαρξη.

3. Σε ανθρώπους χωρίς ημικρανία, που υπάρχει κάποια ανεξήγητη ζάλη ή  κάποιος ανεξήγητος ίλιγγος (!). Μάλιστα, αυτή η τρίτη ομάδα, ανθρώπων που δεν έχουν ημικρανία, αλλά διαγιγνώσκονται με αιθουσαία ημικρανία, είναι ανησυχητικά πολυπληθής! Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η διαγνωση στην περίπτωση αυτή τίθεται σε άτομα αγχώδη, που πιθανότητα παρουσιάζουν κάποια ψυχοσωματικής αιτιολογίας ζάλη, χωρίς κανένα ιστορικό ξεκάθαρης ημικρανίας…

Ας δούμε μερικές βασικές γνώσεις, για να είναι ξεκάθαρα κατανοητό το θέμα. Υπάρχουν περιπτώσεις, αρκετά σπάνιες, που ίλιγγος συμβαίνει στη πλαίσια της ημικρανικής αύρας ή κατά τη διάρκεια μιας ημικρανικής κρίσης. Και, για να είναι ξεκάθαρο, ίλιγγος (άρα δυσλειτουργία του αιθουσαίου συστήματος) σημαίνει αίσθημα περιστροφής (“νιώθω να περιστρέφομαι ή το περιβάλλον μου να περιστρέφεται”) ή αίσθημα πτώσης (“νιώθω σαν να πέφτω στο κενό”). Στις περιπτώσεις αυτές ειδικά, η συμμετοχή του αιθουσαίου συστήματος είναι ξεκάθαρη και θα μπορούσε να τεθεί η διάγνωση της “αιθουσαίας ημικρανίας”, η οποία είναι απλά μια μορφή ημικρανίας και τίποτα παραπάνω. 

Ωστόσο, στην ημικρανία, πολλές φορές τα στομαχικά συμπτώματα (ναυτία, εμετοί) μπορεί να είναι τόσο έντονα, ώστε να κυριαρχούν στην κλινική εικόνα και ο ασθενής, ακριβώς επειδή από αυτά ταλαιπωρείται περισσότερο, να τα προβάλει ως το κύριο πρόβλημα, μιλώντας λιγότερο ή και καθόλου για τα άλλα συμπτώματα (φωτοφοβία, ηχοφοβία και βέβαια πόνος) της ημικρανίας του. Στις περιπτώσεις αυτές, ΔΕΝ υπάρχει αιθουσαίο στοιχείο, ώστε να μπορεί να συζητηθεί η διάγνωση της αιθουσαίας ημικρανίας. 

Στη σύγχυση αυτή έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι είναι φυσικό να μην είναι εξοικειωμένοι με την ιατρική ορολογία και λαθεμένα περιγράφουν το αίσθημα ζάλης και «ανακατωσούρας» στο στομάχι που βιώνουν κατά τη διάρκεια μίας κρίσης ημικρανίας, ειδικά αν συνοδεύεται και με εμετούς, ως «ίλιγγο» ή ως «στομαχικό ίλιγγο», επηρεασμένοι από το γεγονός πως ο ίλιγγος μπορεί επίσης να προκαλεί στομαχικά συμπτώματα.

Έτσι, ο μη ειδικός ή έμπειρος γιατρός, ειδικά αν δεν είναι νευρολόγος και ανήκει σε άλλη ειδικότητα, όπως για παράδειγμα να είναι παθολόγος ή ωτορινολαρυγγολόγος/νευροωτολόγος, επηρεασμένος από όσα ακούει ίσως θεωρήσει ότι το πρωταρχικό πρόβλημα είναι ο αναφερόμενος «ίλιγγος» και να μην μπορέσει να καταλάβει πως η υποκείμενη κατάσταση που προκαλεί τα στομαχικά συμπτώματα είναι η ημικρανία.

Το να τεθεί λαθεμένα μία τέτοια διάγνωση δεν είναι φυσικά καταστροφικό για την υγεία του ασθενούς, αλλά συχνά οδηγεί σε λαθεμένες ή ημιτελείς θεραπείες, με αποτέλεσμα την επιμήκυνση της ταλαιπωρίας που η ημικρανία προκαλεί στους πάσχοντες.

Θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο, πως κάθε ημικρανία ανήκει στο γνωστικό αντικείμενο της νευρολογίας. Όπως υπάρχουν περιπτώσεις ημικρανίας που, παρά το ότι ο πόνος εντοπίζεται στον αυχένα, δεν υπάρχει κανένας λόγος να αναζητησουμε τη θεραπεία στην ορθοπαιδική, έτσι, ακόμη και αν υπάρχουν αιθουσαία συμπτώματα, δεν υπάρχει ΩΡΛ θεραπεία. Η θεραπεία είναι αντι-ημικρανική και στην συστήνει ο νευρολόγος.