Ίλιγγος

Αν και ο ίλιγγος φυσικά και δεν αποτελεί  πονοκέφαλο, οι δύο καταστάσεις συχνά συνυπάρχουν ή συγχέονται και έτσι κρίθηκε σκόπιμο να παρατεθεί εδώ ένα άρθρο πάνω στον ίλιγγο. Για την περίπτωση που δεν πρόκεται για σαφή περιστροφικό ίλιγγο αλλά για ζαλάδα, δείτε επίσης το άρθρο "Πονοκέφαλος, ζαλάδα & αστάθεια".  Για περισσότερα στοιχεία για τη συσχέτιση ιλίγγου και ημικρανίας στην περίπτωση της αιθουσαίας ημικρανίας, δείτε το σχετικό άρθρο.

Ίλιγγος: Τι ακριβώς είναι;

Ως ίλιγγο ορίζουμε δύο συγκεκριμένα συμπτώματα: Το ένα είναι μία αίσθηση περιστροφής του χώρου γύρω μας ή περιστροφής του εαυτού μας. Το άλλο είναι μια αίσθηση πτώσης στο κενό, σαν να πέφτουμε από ύψος. Αν κάποιος έχει ένα από δύο παραπάνω συμπτώματα, έχει ίλιγγο. Αντίθετα, μια γενικότερη αίσθηση ζαλάδας, αστάθειας, κίνησης "σαν να είμαστε σε βάρκα", "θολού κεφαλιού", δεν είναι ίλιγγος.

Τι προκαλεί τον ίλιγγο;

Υπάρχει ένας αριθμός διαφόρων αιτίων που μπορούν να προκαλέσουν ίλιγγο. Ο ίλιγγος, κατ’ αρχάς, μπορεί να ορισθεί ανάλογα με την αιτία που τον προκαλεί, σε κεντρικής αιτιολογίας και περιφερικής αιτιολογίας. Ο ίλιγγος κεντρικής αιτιολογίας, οφείλεται σε αίτια που βρίσκονται στον εγκέφαλο, ενώ ο περιφερικής αιτιολογίας, σε προβλήματα που εντοπίζονται εντός του έσω ωτός. Σ’ αυτή την περίπτωση, μπορεί να εμφανισθεί ήπια φλεγμονή στο έσω ους λόγω μιας ιογενούς λοίμωξης,  ή οι μικροσκοπικοί ωτόλιθοι, που βρίσκονται φυσιολογικά εντός του έσω ωτός, να υποστούν κάποια μετατόπιση. Η νόσος του Meniere (Μενιέρ), η οποία χαρακτηρίζεται από ίλιγγο, βαρηκοΐα και εμβοές (βουητό), προκαλείται από συσσώρευση υγρού εντός του έσω ωτός, αγνώστου αιτιολογίας. Κακώσεις του κρανίου, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή βλάβη του έσω ωτός και να αποτελέσουν αιτία ιλίγγων. Λιγότερο συχνά, εγκεφαλικά επεισόδια που προσβάλλουν ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου, καθώς επίσης η κατά πλάκας σκλήρυνση ή διάφοροι όγκοι, μπορεί να οδηγήσουν στην έναρξη ιλίγγου. Τέλος, μερικοί ασθενείς που πάσχουν από ένα τύπο ημικρανίας, που ονομάζεται ημικρανία της βασικής αρτηρίας, μπορεί να εμφανίσουν σαν σύμπτωμα τον ίλιγγο.

Ποιοι άλλοι παράγοντες παίζουν ρόλο για την εμφάνιση ιλίγγου;

Οι κρανιακές κακώσεις, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ιλίγγου. Επίσης, διάφορα φάρμακα, περιλαμβανομένων ορισμένων αντιεπιληπτικών, αντι-υπερτασικών, αντικαταθλιπτικών, ακόμη και η ασπιρίνη. Οτιδήποτε μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αγγειακών προβλημάτων (υπέρταση, καρδιοπάθειες, διαβήτης, κάπνισμα), μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για ίλιγγο. Σε μερικά άτομα, η κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να προκαλέσει ίλιγγο. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει, ότι ποσοστό 2% έως 3% του πληθυσμού, βρίσκεται σε κίνδυνο εμφάνισης ιλίγγου, με τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, να εμφανίζουν μεγαλύτερη πιθανότητα.

Ποια είναι αναλυτικά τα συμπτώματα του ιλίγγου;

Τα συμπτώματα του ιλίγγου, περιλαμβάνουν την αίσθηση της περιστροφής ή της κίνησης. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι παρόντα ακόμα κι αν κάποιος είναι απολύτως ακίνητος. Κίνηση της κεφαλής ή του σώματος, όπως περιστροφή στο κρεβάτι, μπορεί να πυροδοτήσει ή να επιδεινώσει σημαντικά τα συμπτώματα.  Πολλά άτομα εμφανίζουν συγχρόνως ναυτία ή έμετο. Κατά την εξέταση, εμφανίζονται συχνά ανώμαλες κινήσεις των οφθαλμών και αυτό ονομάζεται "νυσταγμός". Μερικοί ασθενείς, μαζί με τον ίλιγγο, εμφανίζουν και διαταραχή της ισορροπίας. Εάν αυτή η διαταραχή διαρκέσει περισσότερο από λίγες ημέρες, ή εάν ο ίλιγγος συνοδεύεται από αδυναμία ή από έλλειψη συντονισμού της μιας πλευράς του σώματος, τότε η υποψία για εγκεφαλικό επεισόδιο ή άλλο πρόβλημα στον εγκέφαλο, είναι πολύ μεγαλύτερη. Στις περιπτώσεις αυτές, απαιτείται λεπτομερής εξέταση και αξιολόγηση.

Πώς τίθεται με σιγουριά η διάγνωση του ιλίγγου;

Μετά από την λήψη του πλήρους ιστορικού του ασθενούς και την λεπτομερή σωματική εξέταση (η οποία περιλαμβάνει κλινικό ωτορινολαρυγγολογικό και νευρολογικό έλεγχο), μπορεί να απαιτηθούν διάφορες παρακλινικές εξετάσεις, όπως μαγνητική τομογραφία, αξονική τομογραφία, ακοομετρικός έλεγχος και μερικές φορές, ηλεκτρο-νυσταγμογραφία (ηλεκτρική αξιολόγηση του ιλίγγου, που μπορεί να βοηθήσει στην διάκριση κεντρικού και περιφερικού ιλίγγου).

Ποια είναι η θεραπευτική αγωγή του ιλίγγου;

Μερικές από τις πλέον αποτελεσματικές τεχνικές για την θεραπεία του περιφερικού ιλίγγου, είναι οι τεχνικές της επαναφοράς των ωτολίθων, στην φυσιολογική τους θέση. Η γνωστότερη απ’ αυτές τις τεχνικές, είναι η τεχνική Epley. Επειδή οι κινήσεις αυτές, μπορεί αρχικά να επιδεινώσουν τον ίλιγγο, θα πρέπει να εκτελούνται από ειδικά εκπαιδευμένο και πεπειραμένο ιατρό. Επίσης, υπάρχουν και οι ασκήσεις Cawthorne, οι οποίες είναι μία σειρά κινήσεων των ματιών και της κεφαλής, που πρέπει να εκτελούνται από τον ασθενή σε κανονική βάση, για καλύτερα αποτελέσματα. Τέλος, ανάλογα με την περίπτωση, υπάρχουν διάφορα φάρμακα και φυτικά σκευάσματα που προσφέρουν σημαντική ανακούφιση.

---------------

Το παρόν άρθρο του Δρ. Μ. Βικελή για τον ίλιγγο δημοσιεύτηκε επίσης και στο Υγείαonline.gr