Η Βοτουλινική τοξίνη (Botox) στη θεραπεία της ημικρανίας
(Το άρθρο αυτό γράφτηκε το 2015, όταν η χρήση της βοτουλινικής τοξίνης τύπου Α ήταν μια σχετικά πρόσφατη εξέλιξη. Τα στοιχεία που περιέχει είναι έγκυρα επιστημονικά, αλλά για τα πιο τρέχοντα δεδομένα στο θέμα, δείτε το άρθρο Το Botox στη θεραπεία της ημικρανίας στην ενότητα Προληπτική Θεραπεία της Ημικρανίας).
—————–
Σημαντική εξέλιξη στη θεραπεία των ασθενών με χρόνια ημικρανία είναι η έγκριση, από τον Ελληνικό Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) της χρήσης του σκευάσματος Botox™ για την προληπτική θεραπεία της χρόνιας ημικρανίας. Η έγκριση αυτή υποστηρίζεται, όπως είναι φυσικό, από επαρκή επιστημονικά δεδομένα.
Το συγκεκριμένο σκεύασμα είναι το πρώτο παγκοσμίως που έλαβε έγκριση ειδικά για τη Χρόνια Ημικρανία, που εκτιμάται πως αφορά περίπου 100.000 Έλληνες. Στη Χρόνια Ημικρανία ο πόνος εμφανίζεται περισσότερες από 15 ημέρες το μήνα και, αν και δεν είναι απαραίτητα όλες οι κρίσεις μεγάλης έντασης, οδηγεί σε σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών, αλλά και στην δυνατότητα τους να λειτουργήσουν φυσιολογικά στην επαγγελματική, οικογενειακή και κοινωνική τους ζωή. Η χρόνια ημικρανία συνήθως εμφανίζεται μετά από αρκετά χρόνια στα οποία η ημικρανία αυξάνει προοδευτικά τη συχνότητα της.
Ας δούμε τα βασικά στοιχεία της χρήση του Botox™ στην χρόνια ημικρανία, σε μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων.
Πως και σε ποια σημεία χορηγείται το Botox™ στην χρόνια ημικρανία;
Το Botox™ σε ασθενείς με χρόνια ημικρανία χορηγείται με ενέσεις που γίνονται είτε στο υποδόριο (κάτω από το δέρμα), είτε εντός των μυών, στο μέτωπο, τους κροτάφους, το πίσω μέρος του κεφαλιού, τον αυχένα και τη ράχη. Τα σημεία αυτά αποφασίστηκαν μετά τη διενέργεια σχετικών κλινικών μελετών, σε περισσότερους από χίλιους ενήλικες με χρόνια ημικρανία, στους οποίους χορηγήθηκε Botox™ ή ένα ψευδοφάρμακο.
Το πρωτόκολλο περιελάμβανε τη χορήγηση 155-195 μονάδων, οι οποίες γίνονταν κάθε 3 μήνες. Έπειτα από 56 εβδομάδες από τότε που ξεκίνησε η θεραπεία, σχεδόν το 70% των ανθρώπων στους οποίους χορηγήθηκε το Botox™ ανέφεραν μείωση μεγαλύτερη ή ίση με 50% στον αριθμό των ημερών που παρουσίαζαν ημικρανία.Τα σημεία χορήγησης στην χρόνια ημικρανία είναι διαφορετικά, και πολύ περισσότερα, από τα σημεία χορήγησης για αισθητικούς λόγους. Η χορήγηση διαρκεί περίπου 10-20 λεπτά.
Μπορεί το κόστος του φαρμάκου να καλυφθεί από τα ασφαλιστικά ταμεία;
Η χορήγηση του Botox™ στην περίπτωση της χρόνιας ημικρανίας μπορεί να καλυφθεί από τα ασφαλιστικά ταμεία, εφόσον πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια, ο ειδικός νευρολόγος παρέχει σχετική γνωμάτευση και η χορήγηση εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή του ΕΟΠΥΥ. Η διαδικασία έγκρισης διαρκεί περίπου 1-2 εβδομάδες. Η κάλυψη του κόστους από τον ΕΟΠΥΥ είναι στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς για να γίνει η θεραπεία σύμφωνα με το εγκεκριμένο πρωτόκολλο απαιτούνται 2 συσκευασίες των 100 μονάδων η κάθε μια με σημαντικό κόστος (Ιούλιος 2020: Περίπου 360 ευρώ), το οποίο έτσι μπορεί να αποφύγει ο ασθενής.
Αν κάποιος ασθενής κάνει Botox™ για ημικρανίες, θα δει βελτίωση στις ρυτίδες του μετώπου του;
Σαφώς και ναι, καθώς κάποια από τα σημεία στα οποία γίνονται οι εγχύσεις του Botox™ για την ημικρανία βρίσκονται στο μέτωπο και έτσι οι ρυτίδες του μετώπου θα μειωθούν. Πάντως, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο πως δεν πρόκειται για την ίδια θεραπεία, που βοηθάει τόσο στην ημικρανία, όσο και στις ρυτίδες, αλλά πως για δύο διαφορετικές θεραπείες, που γίνονται από διαφορετικούς γιατρούς (νευρολόγοι για τις ημικρανίες, πλαστικοί χειρουργοί/δερματολόγοι για τις ρυτίδες), και ναι μεν το φάρμακο είναι κοινό, αλλά τα σημεία χορήγησης και η δόση διαφέρουν. Αν το ζητούμενο είναι η χρήση για κοσμητικούς λόγους, το Botox™ πρέπει να χορηγηθεί από πλαστικό χειρουργό, δερματολόγο ή άλλον ειδικευμένο σχετικά ιατρό.
Ποιος γιατρός είναι ο κατάλληλος για να χορηγήσει το Botox™ σε ασθενείς με ημικρανία;
Σύμφωνα με τις Ελληνικές και Ευρωπαϊκές Αρχές και την εγκεκριμένη ένδειξη, “η διάγνωση της χρόνιας ημικρανίας και η χορήγηση του BOTOX™ πρέπει να γίνεται αποκλειστικά υπό την επίβλεψη νευρολόγων ειδικών στην αντιμετώπιση της χρόνιας ημικρανίας”, κάτι που είναι απολύτως σωστό, καθώς ο ειδικός νευρολόγος είναι ο ιατρός που μπορεί να διαγνώσει σωστά τη χρόνια ημικρανία (άρα και τους κατάλληλους ασθενείς), έχει κάνει τη σχετική εκπαίδευση ειδικά για τη χορήγηση του Botox™ στη χρόνια ημικρανία, και μπορεί να χορηγήσει την κατάλληλη λοιπή εξειδικευμένη φαρμακευτική αγωγή, η οποία συχνά είναι επίσης απαραίτητη.
Οι νευρολόγοι που επιθυμούν να εκπαιδευτούν στη χρήση του Botox™, παρακολουθούν ειδικά εκπαιδευτικά σεμινάρια που διοργανώνονται διεθνώς. Εξάλλου, για τους λόγους αυτούς, η συνταγογράφηση του φαρμάκου και η κάλυψη από το ασφαλιστικό ταμείο μπορεί να γίνει μόνο με γνωμάτευση από ειδικό Νευρολόγο και όχι από ιατρό άλλης ειδικότητας, και μόνο για την ένδειξη της χρόνιας ημικρανίας και όχι για άλλες .
Δείτε σχετικά video από τηλεοπτικές εκπομπές σχετικά με τη χρήση του BOTOX™ στη χρόνια ημικρανία