Γονίδια και Ημικρανία
Η προδιάθεση για ημικρανία οφείλεται στα γονίδιά μας!
Αν και, μέχρι σήμερα, δεν έχουν εντοπιστεί συγκεκριμένα γονίδια παρά μόνο για κάποια σπάνια ειδική μορφή ημικρανίας (για την ονομαζόμενη «οικογενή ημιπληγική ημικρανία»), η ιατρική κοινότητα πιστεύει ότι τα αίτια της ημικρανίας, δηλαδή η προδιάθεση για ημικρανικές κρίσεις είναι “χαραγμένη” στο γενετικό υλικό, δηλαδή στα γονίδια, των ανθρώπων με ημικρανία. Εξάλλου, αποτελεί συχνή διαπίστωση ότι οι περισσότεροι άνθρωποι με ημικρανία έχουν κάποιον γονιό ή κάποιον άλλο συγγενή με ημικρανία.
Αν και διάφοροι παράγοντες (εκλυτικοί παράγοντες), όπως ορισμένα τρόφιμα, ο καιρός, η ψυχική πίεση μπορούν να προκαλέσουν έκλυση μίας κρίσης στους ανθρώπους με ημικρανία, αυτοί οι παράγοντες δεν προκαλούν την ημικρανία από μόνοι τους: οι εκλυτικοί παράγοντες μπορούν να φέρουν κρίσεις ημικρανίας μόνο στους ανθρώπους που είναι προδιαθεμένοι για να έχουν τέτοιες κρίσεις. Η προδιάθεση για ημικρανία είναι επομένως, τουλάχιστον μέχρι ενός ορισμένου βαθμού, κληρονομική και οφείλεται πιθανώς στις γενετικές αλλαγές που περνούν από τους γονείς στα παιδιά.
Ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν τον σπάνιο τύπο ημικρανίας που ονομάζεται “οικογενής ημιπληγική ημικρανία” έχει αποδειχθεί ότι πολλοί έχουν μεταλλάξεις (ή αλλιώς μεταλλαγές, δηλαδή αλλαγές του γενετικού υλικού) σε κάποιο από τρία συγκεκριμένα γονίδια. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν κρίσεις ημικρανίας παρόμοιες με εκείνες των περισσότερων άλλων ανθρώπων, εκτός από το ότι έχουν συχνά μια παρατεταμένη φάση αύρας, που περιλαμβάνει αδυναμία στο μισό του σώματος (χέρι, πόδι, ίσως και πρόσωπο). Οι μεταλλαγές των γονιδίων που προκαλούν την ημιπληγική ημικρανία έχουν ως αποτέλεσμα αλλαγή στη δομή ή λειτουργία πρωτεϊνών που σχετίζονται με τις ηλεκτρικές ιδιότητες των νευρικών κυττάρων, άρα και με αλλαγές στον τρόπο που τα νευρικά κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους. Θεωρείται ότι αυτές οι αλλαγές στον τρόπο που τα νευρικά κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους μπορούν να προκαλέσουν τις κρίσεις της ημιπληγικής ημικρανίας.
Η ανακάλυψη γονιδίου που βρίσκεται στο χρωμόσωμα 8 και φαίνεται να εμφανίζεται πολύ συχνότερα σε ασθενείς με ημικρανία από ότι σε ανθρώπους χωρίς ημικρανίες αποτελεί σημαντική εξέλιξη, καθώς για πρώτη φορά εντοπίζεται γονίδιο που συμμετέχει στη παθοφυσιολογία μίας συχνής μορφής ημικρανίας (τα γονίδια που είχαν ανευρεθεί παλαιότερα ευθύνονται για την ημιπληγική ημικρανία, μία εξαιρετικά σπάνια οντότητα).
Συγκεκριμένα το συγκεκριμένο γονίδιο πιθανότατα ευθύνεται για την συσσώρευση γλουταμικού οξέος (που είναι ένας από τους κυριότερους διεγερτικούς νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο) στις συνάψεις του εγκεφάλου, γεγονός που οδηγεί σε υπερδραστηριότητα και υπερευερεθιστότητα των νευρικών κυττάρων, τα οποία κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορούν να προκαλέσουν κρίσεις ημικρανίας.
Για να καταλήξουν στο συμπέρασμα αυτό, ερευνητές από διεθνή επιστημονική ομάδα και από 40 ερευνητικά κέντρα εξέτασαν το γενετικό υλικό 50.000 ανθρώπων από τη Γερμανία, τη Φινλανδία και την Ολλανδία, μεταξύ των οποίων υπήρχαν άνθρωποι που έπασχαν από ημικρανίες και άνθρωποι που δεν αντιμετώπιζαν αυτό το πρόβλημα. Περίπου το 26% των ημικρανικών που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν το συγκεκριμένο γονίδιο, σε σχέση με το 20% των ανθρώπων χωρίς ημικρανία, κάτι που υποδεικνύει πως θα πρέπει να υπάρχουν και άλλα γονίδια ή συνδυασμοί γονιδίων που ευθύνονται για την ημικρανία.