Ημικρανία και εμμηνορροϊκός κύκλος
Πολλές γυναίκες παρουσιάζουν πονοκέφαλο κοντά ή τις ημέρες της περιόδου τους. Στατιστικά, αυτοί οι πονοκέφαλοι είναι συνήθως ημικρανία. Η ημικρανία συνήθως επηρεάζεται σημαντικά από τη φυσιολογική διακύμανση των γυναικείων ορμονών.
Ας δούμε μερικές βασικές γνώσεις για την γυναικείο κύκλο. Κατά τη διάρκεια ενός μηνιαίου κύκλου τα επίπεδα των οιστρογόνων της γυναίκας παρουσιάζουν αυξομειώσεις, με το μέγιστο της στάθμης τους να συμπίπτει με το μέσον του μηνιαίου κύκλου, λίγο πριν την ωορρηξία. Ακολούθως, τα επίπεδα των οιστρογόνων παρουσιάζουν μία μικρή πτώση, ενώ στη συνέχεια, αμέσως πριν την έμμηνο ρύση παρουσιάζεται μία μεγάλη πτώση. Μετά από μερικές ημέρες, τα επίπεδα των οιστρογόνων αρχίζουν αργά και σταδιακά να αυξάνονται και πάλι.
Σε πολλές γυναίκες, φαίνεται ότι τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων ή η απότομη πτώση της στάθμης των οιστρογόνων μπορεί να λειτουργήσουν ως εκλυτικοί παράγοντες, πυροδοτώντας κρίσεις ημικρανίας. Αυτό μπορεί να συμβεί κατά το μέσον του κύκλου, αλλά πολύ περισσότερο αμέσως πριν από την έμμηνο ρύση ή κατά τη διάρκειά της και αμέσως μετά. Πράγματι, η πλειονότητα των γυναικών αναφέρει κάποια επίδραση του εμμηνορροϊκού κύκλου τους στην ημικρανία τους. Για ορισμένες γυναίκες, μάλιστα, οι περισσότερες κρίσεις ημικρανίας τους σχετίζονται με τον μηνιαίο κύκλο τους, εμφανιζόμενες λίγο πριν, κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά την έμμηνο ρύση τους. Οι γυναίκες αυτές, που πάντα έχουν ημικρανία χωρίς αύρα, λέμε ότι πάσχουν από καταμήνια ημικρανία. Αν οι κρίσεις εμφανίζονται πάντα σε σχέση με την έμμηνο ρύση, τότε λέμε ότι η γυναίκα πάσχει από αποκλειστική καταμήνια ημικρανία. Οι κρίσεις καταμήνιας ημικρανίας θεωρούνται ότι έχουν μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια, αλλά και φτωχότερη ανταπόκριση στη θεραπεία, από άλλες κρίσεις ημικρανίας, που βρίσκονται μακριά από την έμμηνο ρύση. Σε έρευνα που έγινε σε 111 γυναίκες, αποκλειστική συσχέτιση της ημικρανίας με την μηνιαία έμμηνο ρύση διαπιστώθηκε στο 5.4%, ενώ πολύ συχνότερη ήταν η συνύπαρξη ημικρανίας με την έμμηνο ρύση, αλλά και με άλλες φάσεις του μηνιαίου κύκλου (Πηγή: Βικελής και συνεργάτες, Περιοδικό Κεφαλαλγία, 2003). Ευτυχώς, υπάρχουν συγκεκριμένες θεραπευτικές στρατηγικές, με χρήση των οποίων γυναίκες με καταμήνια ημικρανία μπορούν να δουν μεγάλη βελτίωση.