Πολλοί άνθρωποι με ημικρανία αναρωτιούνται "τι μου προκαλεί τις κρίσεις;", "γιατί το παθαίνω αυτό;". Η ιατρική για χρόνια δεν μπορούσε δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση. Σήμερα, η άποψη που κυριαρχεί είναι πως η προδιάθεση για την ημικρανία κρύβεται στα γονίδια μας ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, στους συνδυασμούς γονιδίων που κληρονομήσαμε από τους γονείς μας. Σε ανθρώπους με τη συγκεκριμένη γενετική προδιάθεση, ο τρόπος ζωής και παράγοντες του περιβάλλοντος, που ονομάζουμε εκλυτικοί παράγοντες παίζουν ρόλο και πυροδοτούν τις ημικρανικές κρισεις. Διαβάστε αναλυτικότερα στην ενότητα αυτή το ρόλο των γονιδίων, των εκλυτικών παραγόντων, των γυναικείων ορμονών και της διατροφής στην ημικρανία. 

Η διάγνωση της ημικρανίας είναι κλινική και βασίζεται κυρίως στα στοιχεία του ιστορικού. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι, οταν επισκεφθούν γιατρό για τις κεφαλαλγίες τους, αναμένουν πως θα πρέπει να υποβληθούν οπωσδήποτε σε κάποια απεικονιστική ή άλλη εξέταση. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων κάτι τέτοιο απλά δεν χρειάζεται... Μάλιστα, διεθνείς στατιστικές δείχνουν, πως όσο πιο έμπειρο και εξειδικευμένο είναι ένα κέντρο, τόσο λιγότερες εξετάσεις συστήνει. Αντίθερα, γιατροί με μικρότερη εμπειρία τείνουν να συστήνουν εξετάσεις σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις. 

Πως γίνεται λοιπόν η διάγνωση της ημικρανίας; χρειάζεται να γίνουν εξετάσεις ή αρκεί η κλινική εικόνα; Πρέπει να γίνει πάντα μαγνητική ή αξονική τομογραφία; Πως ξεχωρίζει η ημικρανία από την ιγμορίτιδα;

Διαβάστε στις σχετικες ενότητες του Headaches.gr και στην επόμενη επίσκεψη σας στον γιατρό προετοιμαστείτε περισσότερο για ένα ενδελεχές ιστορικό και λιγότερο για μια σειρά από απεικονιστικές ή άλλες εξετάσεις.

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η ημικρανία μπορεί να έχει χίλια πρόσωπα. Μάλιστα, μπορεί να είναι διαφορετική, όχι μόνο μεταξύ διαφορετικών ανθρώπων, αλλά και στον ίδιο άνθρωπο να διαφέρει από κρίση σε κρίση ή και να αλλάζει στην πορεία της ζωής του, ώστε οι κρίσεις της μέσης ηλικίας να μην μοιάζουν με αυτές των νεότερων χρόνων. Η ημικρανία, μπορεί να έχει ή να μην έχει πρόδρομα συμπτώματα. Ανάλογα με την ύπαρξη αύρας ή όχι διακρίνεται σε ημικρανία με ή χωρίς αύρα. Η ημικρανία με αύρα έχει διάφορες μορφές, ανάλογα με τον τύπο ή τους τύπους της αύρας, ενώ μπορεί να υπάρχει ημικρανική αύρα χωρίς ημικρανικη κεφαλαλγία. Ανάλογα με τη συχνότητα, η ημικρανία διακρίνεται σε επεισοδιακή ή χρόνια. Σε όλους αυτούς τους τύπους ή υποτύπους ημικρανίας θα γίνει αναφορά στην ενότητα του Headaches.gr που βρίσκεστε τωρα.

Η ημικρανία είναι μια ασθένεια- όσοι έχουν νιώσει την εμπειρία μιας ημικρανικής κρίσης δεν μπορούν να την περιγράψουν με άλλο τρόπο. Ιατρικά μιλώντας, είναι μια χρόνια ασθένεια, η οποία εμφανίζεται σε κρίσεις. Όταν οι κρίσεις είναι αραιές και ανταποκρίνονται στη θεραπεία των κρίσεων, κάποια άλλη ιατρική παρέμβαση δεν απαιτείται. 

Αν όμως οι κρίσεις είναι συχνές ή δεν ανταποκρίνονται και τόσο καλά στη θεραπεία, είναι εφικτό να γίνει μια προληπτική θεραπεία της ημικρανίας, με σκοπό να αραιώσει τις κρίσεις, να μειώσει την ένταση τους αλλά και να μειώσει τη λήψη αναλγητικών φαρμάκων.

Η προληπτική θεραπεία της ημικρανίας ξεκινά με παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής: Τακτική λήψη νερού και γευμάτων, τακτική άσκηση και σωστό ωράριο ύπνου βοηθούν.

Η ιατρική παρέμβαση στο να μειωθούν οι κρίσεις μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Προληπτική θεραπεία της ημικρανίας μπορεί να γίνει με φαρμακευτικές θεραπείες, βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής, χρήση ιατρικών συσκευών, Botox σε περίπτωση χρόνιας ημικρανίας και, πλέον, με ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα. Η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει 6-12 μήνες και, αν χρειαστεί, να επαναληφθεί. Σε κάποιες όμως περιπτώσεις έντονων και συχνών κρίσεων, η προφυλακτική αγωγή μπορεί να πρέπει να διαρκέσει περισσότερο. Οι νεότερες εξελίξεις στο πολύ ενδιαφέρον αυτό κομμάτι αφορούν την εισαγωγή των μονοκλωνικών αντισωμάτων κατά του CGRP, των πρώτων απόλυτα εξειδικευμένων προληπτικών κατά της ημικρανίας φαρμάκων στη ιατρική χρήση. Διαβάστε στις επιμέρους ενότητες του headaches.gr αναλυτικότερα στοιχεία για τη προφυλακτική θεραπεία της ημικρανίας.

Σημαντικό είναι, για να μπορεί να αξιολογηθεί σωστά μια οποιαδήποτε προληπτική θεραπεία της ημικρανίας, να ληφθεί στη σωστή δόση και για επαρκές χρονικό διάστημα, το οποίο για τις περισσότερες θεραπείες, φαρμακευτικές ή μη, οριοθετείται στους 3 μήνες θεραπείας.

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί από την εκπομπή "Υγεία πάνω απ' Όλα" αναλυτικότερα στοιχεία για την προληπτική θεραπεία της ημικρανίας, όπως πότε και πως γίνεται η προληπτική θεραπεία της ημικρανίας, ποιες είναι οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις και πως γίνεται η θεραπεία με βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής, ποια τα φάρμακα, οι ιατρικές συσκευές, πως γίνεται θεραπεία με βοτουλινική τοξίνη τύπου Α ή μονοκλωνικά αντισώματα.

Μετακινηθείτε παρακάτω, στις επιμέρους ενότητες του headaches.gr για αναλυτικότερα στοιχεία για την προληπτική θεραπεία της ημικρανίας με διάφορος τρόπους. 

Οι κρίσεις της ημικρανίας χαρακτηρίζονται από έντονο πόνο και συμπτώματα ευαισθησίας σε φως ή ήχους, αλλά και ίσως ναυτία και ή και  εμετούς. Όλα αυτά, καθιστούν τη φυσιολογική λειτουργικότητα δύσκολη, αν όχι αδύνατη. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως οι περισσότεροι ημικρανικοί που δεν λαμβάνουν μια αποτελεσματική αγωγή, αν είχαν τη δυνατότητα, κατά τη διάρκεια των κρίσεων θα ήθελαν να διακόψουν κάθε δραστηριότητα και να απομονωθούν σε ήσυχο περιβάλλον. Δυστυχώς, αυτό συχνά δεν είναι δυνατόν, καθώς οι περιστάσεις της καθημερινότητας δεν το επιτρέπουν.

Ως εκ τούτου, η επαρκής θεραπεία των κρίσεων της ημικρανίας έχει μεγάλη σημασία, καθώς μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μία μέρα με μειωμένη ή και μηδενική λειτουργικότητα και σε μία μέρα φυσιολογική ή σχεδόν φυσιολογική.

Πότε πρέπει να λαμβάνονται τα αναλγητικά χάπια για ημικρανία;

Ο σωστός τρόπος για την θεραπεία των κρίσεων ημικρανίας είναι μια προσεκτικά διαλεγμένη αναλγητική θεραπεία να λαμβάνεται άμεσα μετά την έναρξη της κρίσης, ώστε να είναι περισσότερο αποτελεσματική. Γνωρίζουμε πια πως η ημικρανική κρίση είναι μια εξελισσόμενη κατάσταση και πως τα ίδια χάπια για ημικρανία είναι πολύ πιο απoτελεσματικά αν ληφθούν νωρίς, σε σχέση με το αν ληφθούν αργά.  Η θεραπεία θα πρέπει να ανακουφίζει σημαντικά ή και πλήρως, χωρίς ανάγκη επανάληψης ή πολλαπλών δόσεων. Δυστυχώς, πολλοί ημικρανικοί κάνουν για χρόνια ένα διπλό λάθος. Καθυστερούν τη λήψη αναλγητικού και, όταν τελικά το λάβουν, τα χάπια για την ημικρανία που λαμβάνουν δεν είναι ένα επιλεγμένο, αποτελεσματικό φάρμακο αλλά κάτι που θεωρείται "ελαφρύ" ή "αθώο", το οποίο τελικά δεν ανακουφίζει ουσιαστικά. Συχνά δε, με αυτή την λαθεμένη τακτική, απαιτούνται πολλαπλές δόσεις του "ελαφριού" φαρμάκου, κάτι που μπορεί να επιβαρύνει τον οργανισμό. 

Το καλύτερο φάρμακο για ημικρανία

Αν και προφανώς δεν μπορεί να υπάρχει μόνο ένα φάρμακο που να είναι το κατάλληλο για όλους τους ημικρανικούς ανθρώπους και το καλύτερο για τον καθένα θα προκύψει μετά αξιολόγηση από τον θεράποντα ιατρό, σε γενικές γραμμές στην εποχή μας, η αποτελεσματικότερη θεραπεία για τις κρίσεις ημικρανίας είναι μια οικογένεια φαρμάκων που ονομάζονται τριπτάνες, όπως το Imigran, το Maxalt και άλλα. Σε αυτήν ανήκουν φάρμακα επίσης το Relpax, το Almogran, το Migralin και το Naramig. Οι τριπτάνες, ειδικά αντι-ημικρανικά φάρμακα. Δεν έχουν δράση σε άλλα είδη πόνου (με την εξαίρεση της αθροιστικής κεφαλαλγίας), αλλα έχουν την καλύτερη δράση στις κρίσεις της ημικρανίας και είναι φάρμακα πρώτης επιλογής στην αντιμετώπιση της. Φυσικά, οι τριπτάνες έχουν και αντενδείξεις, όπως η ύπαρξη στεφανιαίας νόσου, σοβαρης καρδιοπάθειας και άλλες, ενώ σε καποιους ασθενείς ίσως δεν είναι τόσο αποτελεσματικές ή προκαλούν παρενέργειες. Η ιατρική συμβουλή είναι απαραίτητη πριν τη λήψη μια τριπτάνης. 

Ορισμένοι ημικρανικοί μπορεί για την ημικρανία τους να λαμβάνουν απλά αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη ή συνδυασμούς φαρμάκων αυτών των κατηγοριών, συχνά με πρόσθετη καφεΐνη.  Τα απλά αναλγητικά, όπως η παρακεταμόλη σπάνια μπορούν να βοηθήσουν ικανοποιητικά σε κρίσεις ημικρανίας. Πολλοί άνθρωποι αναγκάζονται να παίρνουν πολλαπλές δόσεις, κάτι που δεν είναι σωστό. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και οι συνδυασμοί μπορεί να έχουν κάπως καλύτερο  αποτέλεσμα, αλλά η συχνή χρήση τους μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους.

Στο μέλλον, δύο νέες κατηγορίες φαρμάκων κατά των κρίσεων ημικρανίας, με ακόμη εκλεκτικότερη δράση στους υποδοχείς της σεροτονίνης όπως το lasmiditan, ή με δράση στους υποδοχείς του CGRP όπως το rimegepant (και τα δύο θα έρθουν και στην Ελλάδα) αναμένεται να προσφέρουν ακόμη περισσότερες λύσεις.

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί από την εκπομπή Υγεία πάνω απ' Όλα" αναλυτικότερα στοιχεία για τη σωστή χρήση παυσιπόνων για την ημικρανία, για το πως πρέπει να τα λαμβάνουμε, αλλά και για το τι ιδιότητες πρέπει να έχει το καλύτερο φάρμακο για την ημικρανία ή, αλλιώς, το "ιδανικό" παυσίπονο ή μετακινηθείτε στις επιμέρους ενότητες του headaches.gr για αναλυτικότερα στοιχεία για τη θεραπεία των κρίσεων της ημικρανίας με διάφορες κατηγορίες φαρμάκων.

Πολλοί άνθρωποι με ημικρανία αναρωτιούνται "Τελικά, τι είναι η ημικρανία;" "Ποια είναι η αιτία της;"

Με απλά λόγια, η ημικρανία είναι ένα είδος πονοκεφάλου. Ωστόσο, καθώς συνδυάζει μεγάλη συχνότητα εμφάνισης, περίπου 10% στον πληθυσμό, αλλά και μεγάλη ένταση κρίσεων, η ημικρανία συχνά αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας που προκαλεί διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργικότητας στους πάσχοντες, αλλά και σημαντικότατο πρόβλημα δημόσιας υγείας, ευθυνόμενο για εκατομμύρια ώρες χαμένης παραγωγικότητας κάθε μήνα, παγκοσμίως. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κατατάξει την ημικρανία στις σημαντικότερες αιτίες που διαταράσσουν την ποιότητα ζωής, παγκοσμίως.

Ο πόνος στη κρίση ημικρανίας είναι συνήθως πολύ έντονος ως και βασανιστικός, στη μία ή και τις δύο πλευρές του κεφαλιού. Συχνά η εντόπιση αλλάζει, δηλαδή πονάει άλλοτε η μία πλευρά του κεφαλιού, άλλοτε η άλλη ή και όλο το κεφάλι. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ημικρανικός πόνος μπορεί να εντοπίζεται πάντα στο ίδιο σημείο, στη μία πλευρά, σε όλο το κεφάλι ή και στην ινιακή/αυχενική περιοχή. Συνυπάρχει ενόχληση στο φως και τους ήχους ή τις οσμές, αλλά και πολλές φορές τάση για εμετό ή και εμετοί. Στη διάρκεια μίας κρίσης ημικρανίας είναι συχνά αδύνατον να λειτουργήσει κανείς φυσιολογικά ή- αν το καταφέρνει- αυτό απαιτεί τεράστια προσπάθεια και αντοχή. Και τα φαινόμενα αυτά μετά από λίγες ώρες ή και ημέρες υποχωρούν, για να επανέλθουν μετά λίγο καιρό, μέρες ή εβδομάδες. 

Ημικρανία: ο πονοκέφαλος με τα 1000 πρόσωπα

Πολλοί άνθρωποι, έχοντας ακούσει κάποιον συγγενή, γνωστό ή φίλο να περιγράφει κρίσεις ημικρανίας του, μπορεί να παρατηρήσουν πως η περιγραφή δεν ταιριάζει καθόλου με τις δικές τους ημικρανίες. Μερικές φορές, υπάρχουν εντυπωσιακές διαφοροποιήσεις, σε βαθμό που να φαίνεται απίθανό πως δυο άνθρωποι με πονοκεφάλους τόσο διαφορετικούς, πάσχουν και οι δύο από την ίδια πάθηση, την ημικρανία. Αυτό όμως ασφαλώς και μπορεί να συμβεί. Η ημικρανία άλλοτε είναι μονόπλευρη και άλλοτε αμφίπλευρη ή και αφορά όλο το κεφάλι, αλλά και πολλές φορές αλλάζει πλευρά και εντόπιση, από τη μία κρίση στην άλλη. Επίσης, σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να αφορά το μέτωπο ή τον κρόταφο, αλλά σε άλλες το πίσω μέρος του κεφαλιού, τον αυχένα ή και το πάνω τμήμα της πλάτης! Την ίδια ποικιλομορφία μπορούμε να δούμε στα συνοδά συμπτώματα της ημικρανίας. Η ενόχληση από το φως, τους ήχους και τις οσμές, άλλοτε είναι ήπιες, άλλοτε έντονες και σε πολλές περιπτώσεις έχουν κυμαινόμενη ένταση, από κρίση σε κρίση. Η ημικρανία συνοδεύεται από ναυτία, αλλά όχι πάντα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις η ναυτία είναι τόσο έντονη που φτάνουμε σε εμετό- έναν ή και πολλαπλούς. Ακόμη και η αύρα της ημικρανίας, εμφανίζεται μόνο σε περίπου έναν στους δέκα ανθρώπους με ημικρανία, αλλά και εκεί σπάνια έχει πάντα πανομοιότυπη εμφάνιση, ενώ συχνά μπορεί άλλοτε να εμφανίζεται και άλλοτε όχι. Μην απορήσετε λοιπόν, αν έχετε ημικρανία και τα συμπτώματα κάποιου φίλου ή συγγενή σας με ημικρανία είναι τόσο διαφορετικά- αυτό είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση!

Στην Ελλάδα, υπάρχουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι που υποφέρουν από ημικρανία (περίπου 10 σε κάθε 100 ανθρώπους και των δύο φύλων πάσχουν από ημικρανία), ενώ ειδικά για τις γυναίκες νεαρής και μέσης ηλικίας, τα ποσοστά μπορεί να αγγίζουν τις 18-20 στις κάθε 100 γυναίκες.

Όπως ίσως έχετε διαβάσει ήδη σε άλλες ενότητες αυτής της ιστοσελίδας, η ημικρανία είναι μια πρωτοπαθής κεφαλαλγία, δηλαδή δεν οφείλεται σε κάποια υποκείμενη αιτία, όπως ιγμορίτιδα, χτύπημα στο κεφάλι, όγκο του εγκεφάλου, ανεύρυσμα ή οποιαδήποτε άλλη αιτία, αλλά πιθανότατα οφείλεται σε γενετική προδιάθεση, δηλαδή στα γονίδια όσων την εμφανίζουν.

Στο video που ακολουθεί, που είναι μια παραγωγή σε συνεργασία με τον  Σύλλογο Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, η ημικρανία περιγράφεται και δίνονται όλες οι βασικές γνώσεις, μέσα και από μια σειρά βοηθητικών γραφημάτων και animations, μέσα σε 8 μόνο λεπτά. 

Στις ενότητες που ακολουθούν, δείτε περισσότερα στοιχεία για την ημικρανία, τους τύπους της ημικρανίας, όπως η ημικρανία με αύρα και η ημικρανία χωρίς αύρα, την θεραπεία των κρίσεων της ημικρανίας, αλλά και την προληπτική θεραπεία της ημικρανίας με συμπληρώματα διατροφής, φάρμακα, ιατρικές συσκευές, Botox ή και μονοκλωνικά αντισώματα.

Γενικές πληροφορίες για την ημικρανία μπορείτε να βρείτε και σε αποσπάσματα από τηλεοπτικές εκπομπές, αλλά και στο κανάλι μας στο Youtube.