Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τα οιστρογόνα στο αίμα των γυναικών προοδευτικά αυξάνουν και φτάνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ευτυχώς όμως, δεν έχουν διακυμάνσεις και ξαφνικές πτώσεις που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου. Έτσι, η ημικρανία τείνει να βελτιώνεται στις περισσότερες γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ειδικά μετά το πρώτο τρίμηνο, τόσο σε συχνότητα όσο και σε ένταση. Σε αρκετές γυναίκες, η ημικρανία μπορεί να εξαφανιστεί πλήρως κατά την κύηση ή να είναι τόσο ήπια που να μην αποτελεί πρόβλημα. Μια μειονότητα όμως, όχι περισσότερες από το 10% των ημικρανικών εγκύων, θα έχει επιδείνωση των ημικρανιών τους, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης. Αυτό συχνά ακολουθείται από βελτίωση, στο υπόλοιπο της κύησης, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις η ημικρανία μπορεί να επιμένει για όλη τη διάρκεια της κύησης.

Στις γυναίκες που έχουν ύφεση κατά τη διάρκεια της κύησης, οι ημικρανίες επανέρχονται κατά τη λοχεία, μερικές φορές και αμέσως μετά από τη γέννηση του μωρού. Αυτό αναμένεται, καθώς τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων πέφτουν γρήγορα μετά τη γέννα.

Εάν οι κρίσεις ημικρανίας είναι έντονες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, υπάρχει σημαντικό πρόβλημα, καθώς πολλά από τα συνήθως χρησιμοποιημένα φάρμακα στην ημικρανία δεν μπορούν να ληφθούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, δεδομένου ότι δεν έχουν αποδειχθεί ασφαλή για το έμβρυο. Παρόλα αυτά, υπάρχουν διαθέσιμες επιλογές για αναλγητική θεραπεία, αλλά και για προληπτική θεραπεία, αν χρειάζεται. Κάθε γυναίκα που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να το συζητήσει με το γυναικολόγο της και να ζητήσει τη γνώμη ειδικού νευρολόγου, για να εξηγηθούν αναλυτικά οι επιλογές.

Όσον αφορά το θέμα ημικρανία και αντισυλληπτικά χάπια, τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν είναι δύο:

1. Η ασφάλεια των αντισυλληπτικών χαπιών σε γυναικες με ημικρανία
2. Η επίδραση των αντισυλληπτικών χαπιών στην ημικρανία.

Είναι ασφαλές για τις γυναίκες με ημικρανία να χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά χάπια;

Είναι αλήθεια τα αντισυλληπτικά χάπια μπορούν να αυξήσουν λίγο τον κίνδυνο να υποστεί μία γυναίκα μία σημαντική θρόμβωση ή και ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Για την ημικρανία χωρίς αύρα, από την οποία πάσχει η πλειονότητα των γυναικων με ημικρανία, υπήρχε για χρόνια αμφισβήτηση για το εάν αυξάνει ή όχι τον κίνδυνο για  θρόμβωση ή και για εγκεφαλικό. Αν και οριστική απάντηση δεν έχει δοθεί, φαίνεται πως ακόμη και αν το κάνει, η ουσιαστική αύξηση είναι εξαιρετικά μικρή. Έτσι, στις κατά τα άλλα υγιείς γυναίκες, αθροιστικά ο κίνδυνος αυτός θεωρείται τόσο μικρός, που τα οφέλη των αντισυλληπτικών χαπιών θεωρείται ότι υπερτερούν. Έτσι, οι περισσότερες γυναίκες με ημικρανία χωρίς αύρα μπορούν να πάρουν αντισυλληπτικά χάπια χωρίς κανένα πρόβλημα. Αυτό, ωστόσο, είναι ένα θέμα που κάθε γυναίκα με ημικρανία θα πρέπει να συζητήσει με τον νευρολόγο της.

Τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά για τις γυναίκες που έχουν και άλλους παράγοντες που αποκαλούμε «αγγειακούς παράγοντες κινδύνου» (δηλαδή, παράγοντες που προδιαθέτουν σε αυξημένο κίνδυνο να εμφανιστεί θρόμβωση ή ένα αγγειακό επεισόδιο). Οι κυριότεροι τέτοιοι παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα, η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, η αυξημένη χοληστερόλη στο αίμα και η αρτηριακή υπέρταση. Σε γυναίκες με ημικρανία και έναν ή περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες, η προσοχή και η αναλυτική συζήτηση με το νευρολόγο και τον γυναικολόγο τους για το αν μπορούν να πάρουν αντισυλληπτικά χάπια είναι επιβεβλημένη.

Για την ημικρανία με αύρα τα πράγματα αλλάζουν ακόμη περισσότερο, καθώς φαίνεται ότι αυτός ο τύπος ημικρανίας αυξάνει λίγο περισσότερο τον κίνδυνο ενός αγγειακού επεισοδίου. Έτσι, ειδικά σε μία γυναίκα με ημικρανία με αύρα, αν υπάρχει έστω και ένας παράγοντας αγγειακού κινδύνου (π.χ. κάπνισμα), ίσως είναι προτιμητέο να αποφευχθεί η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών, ενώ και το κάπνισμα θα πρέπει να διακοπεί. Και πάλι, η αναλυτική συζήτηση με τον νευρολόγο και τον γυναικολόγο είναι επιβεβλημένη.

Μπορεί η χρήση των αντισυλληπτικών χαπιών να επιδεινώσει την ημικρανία;

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δυστυχώς δεν είναι ξεκάθαρη, γιατί το αποτέλεσμα της λήψης αντισυλληπτικών στην ημικρανία ποικίλει. Άλλες γυναίκες με ημικρανία παρατηρούν επιδείνωσή μετά την έναρξη αντισυλληπτικών χαπιών, άλλες παρατηρούν βελτίωση και σε άλλες δεν υπάρχει καμία αλλαγή. Έτσι, ο νευρολόγος σε συνεργασία με τον γυναικολόγο κατά περίπτωση θα κρίνουν και θα αποφασίσουν για το αν υπάρχει κάποια συσχέτιση και για το τι πρέπει να γίνει (για παράδειγμα: αλλαγή σκευάσματος αντισυλληπτικών).

Σε κάθε περίπτωση, εάν μια γυναίκα με ημικρανία αρχίσει τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών, θα πρέπει να προσέχει για οποιαδήποτε αλλαγή στην ημικρανία της. Εάν, παραδείγματος χάριν, μια γυναίκα παρουσιάσει αύρες ημικρανίας για πρώτη φορά μετά από την έναρξη του χαπιού, θα πρέπει οπωσδήποτε να ενημερώσει το γιατρό της.

Πολλές γυναίκες παρουσιάζουν πονοκέφαλο κοντά ή τις ημέρες της περιόδου τους. Στατιστικά, αυτοί οι πονοκέφαλοι είναι συνήθως ημικρανία. Η ημικρανία συνήθως επηρεάζεται σημαντικά από τη φυσιολογική διακύμανση των γυναικείων ορμονών. 

Ας δούμε μερικές βασικές γνώσεις για την γυναικείο κύκλο. Κατά τη διάρκεια ενός μηνιαίου κύκλου τα επίπεδα των οιστρογόνων της γυναίκας παρουσιάζουν αυξομειώσεις, με το μέγιστο της στάθμης τους να συμπίπτει με το μέσον του μηνιαίου κύκλου, λίγο πριν την ωορρηξία. Ακολούθως, τα επίπεδα των οιστρογόνων παρουσιάζουν μία μικρή πτώση, ενώ στη συνέχεια, αμέσως πριν την έμμηνο ρύση παρουσιάζεται μία μεγάλη πτώση. Μετά από μερικές ημέρες, τα επίπεδα των οιστρογόνων αρχίζουν αργά και σταδιακά να αυξάνονται και πάλι.

Σε πολλές γυναίκες, φαίνεται ότι τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων ή η απότομη πτώση της στάθμης των οιστρογόνων μπορεί να λειτουργήσουν ως εκλυτικοί παράγοντες, πυροδοτώντας κρίσεις ημικρανίας. Αυτό μπορεί να συμβεί κατά το μέσον του κύκλου, αλλά πολύ περισσότερο αμέσως πριν από την έμμηνο ρύση ή κατά τη διάρκειά της και αμέσως μετά. Πράγματι, η πλειονότητα των γυναικών αναφέρει κάποια επίδραση του εμμηνορροϊκού κύκλου τους στην ημικρανία τους. Για ορισμένες γυναίκες, μάλιστα, οι περισσότερες κρίσεις ημικρανίας τους σχετίζονται με τον μηνιαίο κύκλο τους, εμφανιζόμενες λίγο πριν, κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά την έμμηνο ρύση τους. Οι γυναίκες αυτές, που πάντα έχουν ημικρανία χωρίς αύρα, λέμε ότι πάσχουν από καταμήνια ημικρανία. Αν οι κρίσεις εμφανίζονται πάντα σε σχέση με την έμμηνο ρύση, τότε λέμε ότι η γυναίκα πάσχει από αποκλειστική καταμήνια ημικρανία. Οι κρίσεις καταμήνιας ημικρανίας θεωρούνται ότι έχουν μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια, αλλά και φτωχότερη ανταπόκριση στη θεραπεία, από άλλες κρίσεις ημικρανίας, που βρίσκονται μακριά από την έμμηνο ρύση. Σε έρευνα που έγινε σε 111 γυναίκες, αποκλειστική συσχέτιση της ημικρανίας με την μηνιαία έμμηνο ρύση διαπιστώθηκε στο 5.4%, ενώ πολύ συχνότερη ήταν η συνύπαρξη ημικρανίας με την έμμηνο ρύση, αλλά και με άλλες φάσεις του μηνιαίου κύκλου (Πηγή: Βικελής και συνεργάτες, Περιοδικό Κεφαλαλγία, 2003). Ευτυχώς, υπάρχουν συγκεκριμένες θεραπευτικές στρατηγικές, με χρήση των οποίων γυναίκες με καταμήνια ημικρανία μπορούν να δουν μεγάλη βελτίωση.